Za dwa tygodnie – już 30 czerwca 2021 roku mija ostateczny termin składania wniosków o “settled status”. Obywatele Unii Europejskiej, którzy nie będą mieli przyznanego statusu osiedleńca stracą swoje prawa do pracy czy wynajęcia mieszkania w Wielkiej Brytanii.
Akademicy biją na alarm – 30 czerwca 2021 roku minie ostateczny termin składania wniosków o “settled status” i “pre-settled status”. Obywatele Unii Europejskiej, którzy do tego dnia nie złożą aplikacji utracą wszystkie prawa do pobytu w Wielkiej Brytanii.
Osoby bez statusu osiedleńca mogą mieć trudności w znalezieniu pracy, wynajmie mieszkania, założeniu konta w banku czy zarejestrowaniu się do lekarza pierwszego kontaktu. Może się również zdarzyć, że taka osoba będzie poproszona o opuszczenie kraju.
O tajemnicach EU Settlement Scheme – rozmawialiśmy również z przedstawicielkami Southampton City Council i EU Welcome Project. Zapis rozmowy tutaj.
Ponadto, akademicy i działacze społeczni są zaniepokojeni tym, że wiele osób, które złożyły wniosek o status osiedleńca nadal czekają na decyzję Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Najnowsze oficjalne statystyki pokazują, że 320 000 osób wciąż czeka na decyzję w sprawie ich statusu – zarówno w przypadku “settled status” (dla tych, którzy przebywają w kraju dłużej niż pięć lat) i “pre-settled status” (dla tych, którzy mieszkają w kraju krócej niż pięć lat). Ze względu na tak dużą liczbę oczekujących rząd obiecał, że wszyscy, którzy złożyli wniosek i czekają na przyznanie statusu nie muszą się martwić o swoje prawo pobytu.
„Potwierdziliśmy już, że ktoś, kto złożył wniosek do unijnego systemu rozliczeniowego do 30 czerwca, ale nie miał do tego czasu decyzji, będzie chroniony do czasu rozstrzygnięcia wniosku” powiedział Kevin Foster, Minister ds. imigracyjnych.
Mimo to, Catherine Barnard, wicedyrektor “UK in a Changing Europe” i profesor prawa UE na Uniwersytecie w Cambridge, powiedziała, że ludzie powinni być świadomi prawnego znaczenia posiadania statusu osiedleńca.
„Aby ubiegać się o “settled status” lub “pre-settled status” wystarczyło, aby przed 31 grudnia 2020 mieszkać w kraju. W przypadku gdy ktoś nie otrzymał jeszcze swojej decyzji o statusie osiedleńca, na mocy traktatu UE musi nadal pracować, prowadzić własną działalność lub studiować w Wielkiej Brytanii, aby móc nadal przebywać w kraju.
Oznacza to, że dzieci, emeryci lub małżonkowie obywatela UE, którzy ubiegali się o “settled status”, ale jeszcze nie otrzymali decyzji – mogą znaleźć się w trudnej sytuacji.
“W grupie ryzyka, znajdują się również osoby starsze, które mieszkają w Wielkiej Brytanii od dziesięcioleci i nie wierzą, że tak samo jak inni – muszą złożyć aplikacje” dodaje Catherine Barnard.
W grupie ryzyka znajdują się również ofiary przemocy, osoby bezdomne i dzieci.
„Z jednej strony program UE Settlement Scheme jest ogromnym sukcesem, jeśli chodzi o zorganizowanie wydajnego systemu, który dotarł do tak dużej liczby osób. Wkrótce jednak program wejdzie w fazę, która będzie wymagała szczególnego zarządzania, a rząd będzie musiał wykazać się pragmatyzmem i elastycznością w wielu skomplikowanych i trudnych przypadkach.
Ponadto od 1 lipca 2021 roku właściciele nieruchomości na wynajem i pracodawcy będą również karani grzywną jeśli wynajmą lokal lub zatrudnią osobę, która nie ma statusu osiedleńca.
Już w zeszłym roku istniała obawa, że w związku z tym niektórzy właściciele po prostu wynajmą mieszkania Brytyjczykom, a obywatele UE będą mogli mieć problem w znalezieniu lokum.
Zgodnie z przepisami, właściciele lokali na wynajem będą zobowiązani do przeprowadzenia kontroli i sprawdzenia czy ich najemcy mają uregulowaną sytuację i przyznany “settled status” lub “pre-settled status”.
W przypadku wynajmu mieszkania osobie bez statusu osiedleńca właścicielowi grozi grzywna w wysokości do £3000, a w przypadku zatrudnienia osoby bez statusu osiedleńca pracodawcy grozi grzywna do £15 000.
O tym jak zaaplikować o status osiedleńca pisaliśmy również tutaj.