Obywatele Unii Europejskiej mają sporo obaw w związku z brakiem fizycznego dowodu, który potwierdzałby prawo ich pobytu do Wielkiej Brytanii. Obawiają się, że nawet ci, którzy uzyskali “settled status” mogą mieć problem z dostępem do pracy, usług bankowych i opieki zdrowotnej.
Tysiące obywateli Unii Europejskiej może mieć problem z dostępem do podstawowych usług w Wielkiej Brytanii – usług bankowych czy opieki zdrowotnej. Wszystko z powodu tego, że rząd odmawia wystawiania fizycznego dowodu, który potwierdzałby ich prawo do pobytu w kraju.
“Settled status” daje obywatelom Unii Europejskiej prawo do pozostania w Wielkiej Brytanii po Brexicie. W przeciwieństwie do innych cudzoziemców, obywatele UE nie otrzymują biometrycznego zezwolenia na pobyt, który potwierdzałby ich status migracyjny.
Zamiast tego za każdym razem kiedy obywatele UE potrzebują uzyskać dowód “settled status” muszą specjalnie uzyskać dostęp do internetowej bazy danych Home Office. Sam proces wymaga posiadania smartfona i dostępu do internetu.
Jest to część rządowego planu wycofywania zezwoleń papierowych i uczynienia całej usługi w pełni cyfrową.
Niestety, dla obywateli Unii Europejskiej mieszkających w Wielkiej Brytanii jest to spore utrudnienie – za każdym razem muszą przechodzić przez proces logowania i uzyskiwania kodu dostępu. Krytycy tego rozwiązania podkreślają, że taki system internetowy może uniemożliwić wielu osobom dostęp do pracy czy opieki zdrowotnej.
“Jest to ryzykowne rozwiązanie – trzeba liczyć się z awariami technologii jak i z tym, że nie wszyscy mają łatwość w poruszaniu się w systemie cyfrowym” mówi Maike Bohn, współzałożyciel grupy wsparcia the3million, która prowadzi kampanię na rzecz wydania papierowego dokumentu potwierdzającego “settled status”.
„Nie chcemy, aby w Wielkiej Brytanii społeczeństwo podzieliło się na dwie grupy: na obywateli Wielkiej Brytanii i krajów spoza UE, którzy mogą udowodnić swój “settled status”, czyli prawo do pracy i dostępu do opieki zdrowotnej w dowolnym miejscu i czasie – oraz obywateli UE, którzy nie mogą tego zrobić.”
Problemy z systemem potwierdzającym “settled status”
Wiele osób już zgłaszało problemy z dostępnością systemu. Przykładem może być historia Elisabeth Dodds, która była zmuszona wycofać ofertę pożyczki w wysokości £50 000 na remont domu. Bank zażądał potwierdzenia jej “settled status”.
„Przesłałam zarówno kopię dokumentu z Home Office, potwierdzającego, że otrzymałam status osiedleńca, jak i kod umożliwiający sprawdzenie mojego statusu online” – powiedziała Elisabeth.
„Mimo to Royal Bank of Scotland [RBS] odmówił przyjęcia takiego potwierdzenia. Za radą doradcy kredytowego wydrukowałam dokumenty od Home Office, w tym zrzuty ekranu ze strony internetowej udowadniające, że mam “settled status” na czas nieokreślony i zaniosłam je do oddziału banku. Niestety to również zostało odrzucone. W odpowiedzi słyszałam różne rzeczy – mówiono mi także, że nigdy nie słyszeli o “settled status” i nie byli w stanie zmienić procedury, która pozwoliłaby na przyjęcie innej formy dowodu…”
Inny obywatel Hiszpanii chociaż otrzymał wiadomość e-mail z potwierdzeniem, że jego dane zostały zarejestrowane – to od tego czasu przy każdej próbie logowania do systemu otrzymuje wiadomości że te dane nie są zgodne z danymi jakie posiada Home Office.
„Oznacza to, że w przypadku kiedy muszę udowodnić swoje prawo do pobytu – nie mam na to szans. Co by się stało gdybym znalazł się w takiej sytuacji po zakończeniu okresu przejściowego?”
Rząd odmawia zmiany stanowiska i wydawania “zapasowych” zezwoleń w formie fizycznej – mimo tego, że według ich własnej oceny przejście na usługę wyłącznie w cyfrowej postaci może zaszkodzić wielu użytkownikom.
Dodatkowo Home Office twierdzi, że przejście na cyfrowy system dokumentów jest częścią szerszego procesu cyfryzacji.
“Fizyczne dokumenty tracą ważność, mogą zostać zgubione, skradzione lub zmienione” powiedział rzecznik Home Office.
„Cyfrowe wersje “settled status” są bezpieczniejsze i zapewniają obywatelom UE, stały dostęp i bezpieczne udostępnianie dowodu swojego stałego pobytu” komentuje sprawę rzecznik Home Office.
“Nie widzimy powodu, dla którego jakaś instytucja miałaby nie akceptować potwierdzenia w wersji online jako dowodu statusu imigracyjnego.
Czym jest “settled status”
Po zakończeniu okresu przejściowego Brexitu – po 31 grudnia 2020 roku osoby z UE, EOG lub Szwajcarii mieszkające w Wielkiej Brytanii, aby zachować swoje prawa do pracy, opieki zdrowotnej lub świadczeń rządowych muszą ubiegać się o tzw. “settled status”
Program ubiegania się o “settled status” jest otwarty i pozostanie otwarty do 30 czerwca 2021, ale zgodnie z regułami każdy kto chce złożyć podobny wniosek musi mieszkać w Wielkiej Brytanii do końca tego roku.
O “Settled status” pisaliśmy wcześniej.
O “settled status” można ubiegać się między innymi w przypadku gdy nieprzerwanie przez pięć lat mieszkało się w na terenie Wielkiej Brytanii. W przypadku krótszego okresu uzyskuje się “pre-settled status”.
Po uzyskaniu “settled status” obywatele UE mają prawo do pracy, dostęp do opieki zdrowotnej i mogą ubiegać się o emeryturę czy inne świadczenia państwowe w Wielkiej Brytanii.
Rządowa witryna internetowa jasno wskazuje, że wiadomość e-mailowa, która potwierdza otrzymanie “settled status” lub “pre-settled status” nie może być wykorzystywana jako dowód. Zamiast tego otrzymuje się kod udostępniania. Ten kod wraz z datą urodzenia należy przekazywać wszelkim podmiotom, aby mogły one sprawdzić status imigracyjny w trybie online.
Według Citizens Advice – do 1 stycznia 2021 roku nadal można używać paszportu lub dowodu osobistego, aby udowodnić swoje prawo do pracy lub dostępu do NHS.
„Jeśli pracodawca lub właściciel mieszkania, które wynajmujesz prosi Cię o udowodnienie swojego “settled status” przed 1 stycznia 2021 roku możesz poczuć się dyskryminowany” czytamy na stronie internetowej.
Aby złożyć wniosek o “settled status” potrzebne są:
– ważny paszport
– numer ubezpieczenia socjalnego NIN
– dostęp do urządzenia mobilnego z systemem operacyjnym Android 6.0 lub nowszym – wniosek składa się poprzez aplikację
Aplikację można rozpocząć tutaj.
Już wcześniej z aplikacją “settled status” było związanych sporo kontrowersji – między innymi ze względu na spory odsetek odrzuconych wniosków. Ze względu na lockdown spowodowany pandemią koronawirusa cały proces “settled status” również miał sporo opóźnień. Zwykle całość procesu trwa około pięciu dni.
W przypadku uzyskania odmowy wniosku o “settled status” można wnieść odwołanie. Średnio 90% odwołań wniesionych przez obywateli UE mieszkających w Wielkiej Brytanii zakończyło się sukcesem.
Home Ofiice, które zajmuje się wszystkimi wnioskami twierdzi, że większość negatywnych odpowiedzi na wnioski podejmowana jest na skutek błędów wnioskodawców, lub nowych informacji, które zostały dostarczone w toku rozpatrzenia wniosku.
