Wielkanoc w polskich rodzinach to świąteczne śniadanie, pisanki, kraszanki, święconka,
palemki i śmigus-dyngus. Oprócz uroczystości kościelnych, które z powagą
upamiętniają śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, nasze święta są zwykle kolorowe,
wesołe i spędzane w gronie rodzinnym.
palemki i śmigus-dyngus. Oprócz uroczystości kościelnych, które z powagą
upamiętniają śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, nasze święta są zwykle kolorowe,
wesołe i spędzane w gronie rodzinnym.
Kolejne dniWielkiego Tygodnia zapełniamy nabożeństwami i świeckimi zwyczajami, a polska
tradycja przekazała nam nawet tak dziwne świąteczne obyczaje jak połykanie bazi
z poświęconej palemki, które ma zapewnić zdrowie i bogactwo. Na całym świecie
Wielkanoc obchodzona jest na bardzo różne sposoby. Wiele z nich zupełnie nie
przypomina polskich, czy angielskich świąt i może naprawdę zaskoczyć.
Świąteczne
jajka na drzewach
jajka na drzewach
Jajko to symbol nowego życia i
odrodzenia, dlatego jest związane z wieloma wielkanocnymi tradycjami. W
Niemczech kolorowych pisanek używa się do przystrajania okolicznych drzew.
Rekordowa liczba jajek na jednej roślinie to 10 tysięcy. Jabłoń z tyloma ręcznie
malowanymi pisankami została przystrojona przez państwa Kraft w Turyngii. Widok
jest niezwykły, ale wymaga też wiele wysiłku. Według państwa Kraft, przy takiej
ilości to „bardziej praca, niż przyjemność”. Przygotowanie rekordowego
świątecznego drzewka zajęło im pełne trzy tygodnie od 9 rano do zapadnięcia
zmroku. Ozdabiają oni swoją jabłoń co roku od 50 lat, a rezultat ich starań
jest dostępny dla turystów.
odrodzenia, dlatego jest związane z wieloma wielkanocnymi tradycjami. W
Niemczech kolorowych pisanek używa się do przystrajania okolicznych drzew.
Rekordowa liczba jajek na jednej roślinie to 10 tysięcy. Jabłoń z tyloma ręcznie
malowanymi pisankami została przystrojona przez państwa Kraft w Turyngii. Widok
jest niezwykły, ale wymaga też wiele wysiłku. Według państwa Kraft, przy takiej
ilości to „bardziej praca, niż przyjemność”. Przygotowanie rekordowego
świątecznego drzewka zajęło im pełne trzy tygodnie od 9 rano do zapadnięcia
zmroku. Ozdabiają oni swoją jabłoń co roku od 50 lat, a rezultat ich starań
jest dostępny dla turystów.
Wyścigi i
polowanie na pisanki
polowanie na pisanki
Pisanki są też głównym
elementem świątecznych rywalizacji. Wyścigi polegają na staczaniu wielkanocnych
jajek z pagórków lub popychaniu ich specjalną długą łyżką po płaskim terenie.
Zwycięzcą zostaje najczęściej ten, kto potoczy swoją pisankę najdalej, lub
pierwszy dojdzie z nią do mety. Taki świąteczny wyścig odbywa się nawet na
trawniku Białego Domu.
elementem świątecznych rywalizacji. Wyścigi polegają na staczaniu wielkanocnych
jajek z pagórków lub popychaniu ich specjalną długą łyżką po płaskim terenie.
Zwycięzcą zostaje najczęściej ten, kto potoczy swoją pisankę najdalej, lub
pierwszy dojdzie z nią do mety. Taki świąteczny wyścig odbywa się nawet na
trawniku Białego Domu.
Inny wielkanocny konkurs to
polowanie na jajka. Jest ono popularne w wielu krajach, tak zróżnicowanych
kulturowo jak USA, Kanada, Niemcy, Szwecja, Szwajcaria, Malezja, Australia,
Brazylia, Indie czy Filipiny. Dzieci wybierają się na świąteczne polowanie i
szukają wielkanocnych jajek ukrytych w ogrodzie. W trawie mogą być schowane
prawdziwe jajka, czekoladowe pisanki albo jajka z plastiku wypełnione
słodyczami. Dzieci zbierają je do koszyków, a na koniec zwycięzcy dostają nagrody.
Polowania organizowane są przez rodziny w prywatnych ogródkach lub przez całe
miejscowości w parkach albo innych miejscach publicznych.
polowanie na jajka. Jest ono popularne w wielu krajach, tak zróżnicowanych
kulturowo jak USA, Kanada, Niemcy, Szwecja, Szwajcaria, Malezja, Australia,
Brazylia, Indie czy Filipiny. Dzieci wybierają się na świąteczne polowanie i
szukają wielkanocnych jajek ukrytych w ogrodzie. W trawie mogą być schowane
prawdziwe jajka, czekoladowe pisanki albo jajka z plastiku wypełnione
słodyczami. Dzieci zbierają je do koszyków, a na koniec zwycięzcy dostają nagrody.
Polowania organizowane są przez rodziny w prywatnych ogródkach lub przez całe
miejscowości w parkach albo innych miejscach publicznych.
Wielkanocny
Ogień
Ogień
Konkursy to nie jedyna forma
spędzania Wielkanocy, w której uczestniczyć mogą całe wsie lub miasta. W Europie północnej popularne są wielkanocne ogniska. W
Niemczech, Danii, Szwecji, Finlandii, Holandii, Szwajcarii i Austrii zobaczyć
można wielki ogień wokół którego gromadzą się dziesiątki lub setki osób.
spędzania Wielkanocy, w której uczestniczyć mogą całe wsie lub miasta. W Europie północnej popularne są wielkanocne ogniska. W
Niemczech, Danii, Szwecji, Finlandii, Holandii, Szwajcarii i Austrii zobaczyć
można wielki ogień wokół którego gromadzą się dziesiątki lub setki osób.
Często rozpala się
go o zachodzie słońca w Wielką Sobotę i podtrzymuje przez całą noc. Czasami te
olbrzymie publiczne ogniska zamieniają się w małe festiwale, ze straganami z
jedzeniem, napojami i atrakcjami dla dzieci. Największy ogień wielkanocny miał
ponad 45 metrów wysokości i został rozpalony w holenderskiej wsi Espelo.
go o zachodzie słońca w Wielką Sobotę i podtrzymuje przez całą noc. Czasami te
olbrzymie publiczne ogniska zamieniają się w małe festiwale, ze straganami z
jedzeniem, napojami i atrakcjami dla dzieci. Największy ogień wielkanocny miał
ponad 45 metrów wysokości i został rozpalony w holenderskiej wsi Espelo.
Palenie
Judasza
Judasza
Na południu Europy
i w krajach Ameryki Łacińskiej płoną natomiast kukły Judasza. Grupy przyjaciół,
wsi i stowarzyszenia przygotowują jego podobizny i często organizowany jest
konkurs na najlepszą kukłę. ‘Judasze’ są potem niesieni w pochodach, a na końcu
kara dla zdrajcy Jezusa przybiera formę wieszania na drzewach, palenia,
biczowania lub nawet wysadzania fajerwerkami. Taka uroczystość ma symbolicznie
wypędzać zło.
i w krajach Ameryki Łacińskiej płoną natomiast kukły Judasza. Grupy przyjaciół,
wsi i stowarzyszenia przygotowują jego podobizny i często organizowany jest
konkurs na najlepszą kukłę. ‘Judasze’ są potem niesieni w pochodach, a na końcu
kara dla zdrajcy Jezusa przybiera formę wieszania na drzewach, palenia,
biczowania lub nawet wysadzania fajerwerkami. Taka uroczystość ma symbolicznie
wypędzać zło.
Wielkanocne
latawce
latawce
Mniej mroczna
tradycja dominuje na Bermudach. Tam popularność zyskało wielkanocne puszczanie
latawców. Mają one często kształt
sześcio- lub ośmiokątów i są pokryte kolorowymi geometrycznymi wzorami, a wielu
mieszkańców Bermudów przygotowuje je własnoręcznie. Tysiące ludzi zbierają się
w święta od Wielkiego Piątku i puszczają wspólnie latawce. Tę tradycję
zapoczątkował podobno nauczyciel, który użył latawca, żeby wytłumaczyć uczniom
wniebowstąpienie Jezusa.
tradycja dominuje na Bermudach. Tam popularność zyskało wielkanocne puszczanie
latawców. Mają one często kształt
sześcio- lub ośmiokątów i są pokryte kolorowymi geometrycznymi wzorami, a wielu
mieszkańców Bermudów przygotowuje je własnoręcznie. Tysiące ludzi zbierają się
w święta od Wielkiego Piątku i puszczają wspólnie latawce. Tę tradycję
zapoczątkował podobno nauczyciel, który użył latawca, żeby wytłumaczyć uczniom
wniebowstąpienie Jezusa.
Pasja
Bezpośrednim
nawiązaniem do znaczenia świąt Wielkiejnocy są przedstawienia pasyjne, w
których odgrywana jest droga krzyżowa. Jedne z najbardziej wyjątkowych
spektakli tego typu wystawiane są w niemieckiej wsi Oberammergau. Wieś
zaatakowana przez dżumę w 1633 roku obiecała odgrywać Mękę Pańską w zamian za
ocalenie.
nawiązaniem do znaczenia świąt Wielkiejnocy są przedstawienia pasyjne, w
których odgrywana jest droga krzyżowa. Jedne z najbardziej wyjątkowych
spektakli tego typu wystawiane są w niemieckiej wsi Oberammergau. Wieś
zaatakowana przez dżumę w 1633 roku obiecała odgrywać Mękę Pańską w zamian za
ocalenie.
Przedstawienie
jest rozgrywane w trakcie jednego pełnego dnia, a w przygotowania zaangażowani
są niemal wszyscy mieszkańcy. Pasja jest wystawiana od maja do października co
dziesięć lat i przyciąga wielu zainteresowanych turystów. Kolejne
przedstawienie odbędzie się w 2020 roku.
jest rozgrywane w trakcie jednego pełnego dnia, a w przygotowania zaangażowani
są niemal wszyscy mieszkańcy. Pasja jest wystawiana od maja do października co
dziesięć lat i przyciąga wielu zainteresowanych turystów. Kolejne
przedstawienie odbędzie się w 2020 roku.
Biczowanie
i krzyżowanie
i krzyżowanie
Na Filipinach
wierni idą o krok dalej niż odgrywanie męki Jezusa: część z nich sama poddaje
się cierpieniom, które są częścią drogi krzyżowej. Odbywają się tam procesje,
podczas których mężczyźni biczują swoją skórę do krwii. Niektórzy decydują się
nawet na ukrzyżowanie z użyciem prawdziwych gwoździ, którymi przebijane są ich
dłonie. Obie te tradycje to dla nich formy pokuty i zbliżenia się do Boga
wierni idą o krok dalej niż odgrywanie męki Jezusa: część z nich sama poddaje
się cierpieniom, które są częścią drogi krzyżowej. Odbywają się tam procesje,
podczas których mężczyźni biczują swoją skórę do krwii. Niektórzy decydują się
nawet na ukrzyżowanie z użyciem prawdziwych gwoździ, którymi przebijane są ich
dłonie. Obie te tradycje to dla nich formy pokuty i zbliżenia się do Boga
Halloween
w Wielkanoc
w Wielkanoc
W niektórych
krajach poświęca się wiele uwagi nie tylko cierpieniu i zmartwychwstaniu
Jezusa, ale też motywowi śmierci. W Wielki Czwartek w Verges w Katalonii odbywa
się taniec ludzi przebranych za śmierć. Natomiast Szwedzka Wielkanoc przypomina
trochę Halloween; w trakcie dni poprzedzających Wielką Niedzielę dzieci
przebierają się za czarownice, chodzą od domu do domu i wymieniają swoje
rysunki na słodycze.
krajach poświęca się wiele uwagi nie tylko cierpieniu i zmartwychwstaniu
Jezusa, ale też motywowi śmierci. W Wielki Czwartek w Verges w Katalonii odbywa
się taniec ludzi przebranych za śmierć. Natomiast Szwedzka Wielkanoc przypomina
trochę Halloween; w trakcie dni poprzedzających Wielką Niedzielę dzieci
przebierają się za czarownice, chodzą od domu do domu i wymieniają swoje
rysunki na słodycze.
W Norwegii w
Wielkanoc bardzo popularne jest czytanie kryminałów. Ta dość młoda tradycja
nazywa się Paskekrim i opanowuje cały kraj. Norwegowie chętnie obdarowują się
nawzajem książkami i spędzają większość świąt zaczytani w zagadki
detektywistyczne lub oglądając kryminały w telewizji, a krótkie opowiadania o
zbrodni drukowane są nawet na kartonach mleka.
Wielkanoc bardzo popularne jest czytanie kryminałów. Ta dość młoda tradycja
nazywa się Paskekrim i opanowuje cały kraj. Norwegowie chętnie obdarowują się
nawzajem książkami i spędzają większość świąt zaczytani w zagadki
detektywistyczne lub oglądając kryminały w telewizji, a krótkie opowiadania o
zbrodni drukowane są nawet na kartonach mleka.
Zajączek
Wielkanocny
Wielkanocny
Zajączek Wielkanocny wywodzi
się z tradycji luterańskiej i kiedyś oceniał, które dzieci były grzeczne, a
które nie. Obecnie jest już łagodniejszą postacią i po prostu rozdaje słodkie
prezenty. W niektórych krajach, takich jak na przykład Stany, Kanada czy Wielka
Brytania, zamiast na zająca, dzieci czekają na wielkanocnego króliczka.
się z tradycji luterańskiej i kiedyś oceniał, które dzieci były grzeczne, a
które nie. Obecnie jest już łagodniejszą postacią i po prostu rozdaje słodkie
prezenty. W niektórych krajach, takich jak na przykład Stany, Kanada czy Wielka
Brytania, zamiast na zająca, dzieci czekają na wielkanocnego króliczka.
W Australii, gdzie króliki są
szkodnikami, zaproponowano alternatywę dla tradycji: czekoladowe prezenty
przynosi też Easter Bilby. Ten mały żyjący na wolności gryzoń ma długie uszy,
ale też długi ogon i w przeciwieństwie do sprowadzonych z Europy królików,
wywodzi się z Australii. Bilby to zagrożony gatunek, a jego wielkanocna
popularność to część akcji, która próbuje go ochronić. Wielu Australijskich
producentów czekolady przeznacza na ten cel część zysków z czekoladowych
figurek bilby.
szkodnikami, zaproponowano alternatywę dla tradycji: czekoladowe prezenty
przynosi też Easter Bilby. Ten mały żyjący na wolności gryzoń ma długie uszy,
ale też długi ogon i w przeciwieństwie do sprowadzonych z Europy królików,
wywodzi się z Australii. Bilby to zagrożony gatunek, a jego wielkanocna
popularność to część akcji, która próbuje go ochronić. Wielu Australijskich
producentów czekolady przeznacza na ten cel część zysków z czekoladowych
figurek bilby.
Dzwony
Wielkanocne
Wielkanocne
We Francji, Belgii i Holandii
dzieci dostają prezenty z trochę bardziej nietypowego źródła. Dla uczczenia
śmierci Jezusa dzwony kościelne milkną tam w Wielki Czwartek, Piątek lub
Sobotę. Dało to początek wielkanocnej legendzie o dzwonach, które w tym czasie
lecą do Rzymu, żeby tam spotkać się z papieżem. W drodze powrotnej roznoszą
dzieciom słodycze.
dzieci dostają prezenty z trochę bardziej nietypowego źródła. Dla uczczenia
śmierci Jezusa dzwony kościelne milkną tam w Wielki Czwartek, Piątek lub
Sobotę. Dało to początek wielkanocnej legendzie o dzwonach, które w tym czasie
lecą do Rzymu, żeby tam spotkać się z papieżem. W drodze powrotnej roznoszą
dzieciom słodycze.
Dzwony przynoszą najczęściej
pisanki, czekoladowe jajka, słodkie zajączki i… czekoladowe wielkanocne
dzwonki.
pisanki, czekoladowe jajka, słodkie zajączki i… czekoladowe wielkanocne
dzwonki.
Owce,
talerze i fajerwerki
talerze i fajerwerki
Grekom nie
wystarcza cukrowy baranek na Wielkanocnym stole – bardzo popularne jest
jedzenie baraniny. Zupa z owczego żołądka to część śniadania, a reszta owcy
jest pieczona na rożnie. Poszczególne greckie wyspy mają tez swoje wyjątkowe
sposoby obchodzenia świąt. W Wielką Sobotę mieszkańcy Korfu wyrzucają z okien
gliniane garnki do akompaniamentu głośno bijących dzwonów i gry zespołów muzycznych.
Nocą hucznych obchodów dopełniają bębny i fajerwerki.
wystarcza cukrowy baranek na Wielkanocnym stole – bardzo popularne jest
jedzenie baraniny. Zupa z owczego żołądka to część śniadania, a reszta owcy
jest pieczona na rożnie. Poszczególne greckie wyspy mają tez swoje wyjątkowe
sposoby obchodzenia świąt. W Wielką Sobotę mieszkańcy Korfu wyrzucają z okien
gliniane garnki do akompaniamentu głośno bijących dzwonów i gry zespołów muzycznych.
Nocą hucznych obchodów dopełniają bębny i fajerwerki.
Autor: Ewa
Gruszewska
Gruszewska
- Reklama -
