Shopoholizm i
zakupomania – niniejsze określenia to już nie tylko nazwy, to dzisiejsze życie
wielu ludzi. Dlaczego mamy z tym aż tak wiele kłopotu, czy opanowanie pozwala
zachować umiar, a może już żyjemy tylko po to by kupować? Eksperci radzą by nie
chodzić na zakupy głodnym, rząd nakłania do zredukowania wyrzucania jedzenia, a
banki jak i domy handlowe kuszą kartami kredytowymi bez oprecentowania przez
kilkanaście miesięcy lub kredytami typu chwilówki. I jak sobie z tym radzić?
zakupomania – niniejsze określenia to już nie tylko nazwy, to dzisiejsze życie
wielu ludzi. Dlaczego mamy z tym aż tak wiele kłopotu, czy opanowanie pozwala
zachować umiar, a może już żyjemy tylko po to by kupować? Eksperci radzą by nie
chodzić na zakupy głodnym, rząd nakłania do zredukowania wyrzucania jedzenia, a
banki jak i domy handlowe kuszą kartami kredytowymi bez oprecentowania przez
kilkanaście miesięcy lub kredytami typu chwilówki. I jak sobie z tym radzić?
Jak wynika z
opublikowanych przez Bio Mediacal badań, Polacy są szczególnie podatni na
shopoholizm, o wiele bardziej niż mieszkaniec Europy Zachodniej – przez lata
żył bowiem w systemie, w którym kupował to co musiał, a nie to co chciał, będąc
przy tym przekonany, że nie warto oszczędzać. Pamiętając problemy z kupnem
podstawowych produktów był przyzwyczajony, aby kupować co się da i ile się da.
Wraz z transformacją ustrojową Polacy drastycznie zmienili sposób robienia zakupów
i wydawania pieniędzy
opublikowanych przez Bio Mediacal badań, Polacy są szczególnie podatni na
shopoholizm, o wiele bardziej niż mieszkaniec Europy Zachodniej – przez lata
żył bowiem w systemie, w którym kupował to co musiał, a nie to co chciał, będąc
przy tym przekonany, że nie warto oszczędzać. Pamiętając problemy z kupnem
podstawowych produktów był przyzwyczajony, aby kupować co się da i ile się da.
Wraz z transformacją ustrojową Polacy drastycznie zmienili sposób robienia zakupów
i wydawania pieniędzy
Mnie to nie dotyczy
Czytając powyższy wstęp,
nie jeden z nas powiedział, mnie to nie dotyczy. Czyżby jednak? Bywa, że coraz częściej wychodzimy do sklepu? Obserwujemy i widzimy
rzeczy, którym nie możemy się oprzeć, kusi nas aby kupić i choć zdajemy sobie sprawę i wiemy, że podobna rzecz już jest w naszej szafie, że soki są w spiżarni i wcale tego nie potrzebujemy, to i tak pakujemy
to do naszego koszyka.
nie jeden z nas powiedział, mnie to nie dotyczy. Czyżby jednak? Bywa, że coraz częściej wychodzimy do sklepu? Obserwujemy i widzimy
rzeczy, którym nie możemy się oprzeć, kusi nas aby kupić i choć zdajemy sobie sprawę i wiemy, że podobna rzecz już jest w naszej szafie, że soki są w spiżarni i wcale tego nie potrzebujemy, to i tak pakujemy
to do naszego koszyka.
Kupujemy kolejną koszulkę, choć w domu mamy zapas na parę dobrych sezonów. A potem dziwimy się, dlaczego środki na koncie tak szybko maleją, dlaczego nie
wystarcza nam na rachunki? Martwimy tym swoją rodzinę, bliskich choć zapewniamy
ich, że przecież wszystko jest w porządku. A prawda jest taka, że coś nam
dolega, ale co to jest?
wystarcza nam na rachunki? Martwimy tym swoją rodzinę, bliskich choć zapewniamy
ich, że przecież wszystko jest w porządku. A prawda jest taka, że coś nam
dolega, ale co to jest?
Co to jest – to dobre pytanie? Przecież
to takie naturalne i większość z nas lubi chodzić po sklepach
nie raz godzinami i kupować. I nic w tym nie ma niezwykłego gdy dodamy do tego myśl jeśli to mieści się w granicach zdrowego rozsądku, kiedy wydajemy pieniądze na
rzeczy potrzebne, niezbędne, bo kiedy zaś nabywamy rzeczy całkowicie nieużyteczne i zbędne, bądź ilości przekraczające potrzeby
normalnego człowieka, to już ostatni dzwonek, aby powiedzieć sobie definitywnie “stop”. Gdyż to jest najprostsza droga do nałogu kupowania. Uzależnienie od
zakupów jest w stanie wywrócić życie do góry nogami, to działa tak samo jak hazard, alkoholizm czy narkomania.
to takie naturalne i większość z nas lubi chodzić po sklepach
nie raz godzinami i kupować. I nic w tym nie ma niezwykłego gdy dodamy do tego myśl jeśli to mieści się w granicach zdrowego rozsądku, kiedy wydajemy pieniądze na
rzeczy potrzebne, niezbędne, bo kiedy zaś nabywamy rzeczy całkowicie nieużyteczne i zbędne, bądź ilości przekraczające potrzeby
normalnego człowieka, to już ostatni dzwonek, aby powiedzieć sobie definitywnie “stop”. Gdyż to jest najprostsza droga do nałogu kupowania. Uzależnienie od
zakupów jest w stanie wywrócić życie do góry nogami, to działa tak samo jak hazard, alkoholizm czy narkomania.
Jak wyjaśnia dr Urszula
Kusio z Zakładu Socjologii Kultury i Wychowania Instytutu Socjologii UMCS w
Lublinie, kiedyś problem związany z kupowaniem
polegał na niemożliwości uzyskania towaru, dziś wiąże się z przesytem i nieumiejętnością wyboru. To z kolei wpływa na
shopoholizm, zdiagnozowany jako jednostka chorobowa.
Kusio z Zakładu Socjologii Kultury i Wychowania Instytutu Socjologii UMCS w
Lublinie, kiedyś problem związany z kupowaniem
polegał na niemożliwości uzyskania towaru, dziś wiąże się z przesytem i nieumiejętnością wyboru. To z kolei wpływa na
shopoholizm, zdiagnozowany jako jednostka chorobowa.
Należy tu zauważyć, że
generalnie kupowanie wiąże się dla nas z przyjemnością nabycia nowej rzeczy,
albo też z koniecznością względem funkcjonowania. W odniesieniu do osób
mających maniakalne kupowanie to jest moment zaspokojenia krótkiej satysfakcji,
która już chwile później wiąże się z poczuciem winy z posiadania nadmiernych
ilości tych rzeczy w domu.
generalnie kupowanie wiąże się dla nas z przyjemnością nabycia nowej rzeczy,
albo też z koniecznością względem funkcjonowania. W odniesieniu do osób
mających maniakalne kupowanie to jest moment zaspokojenia krótkiej satysfakcji,
która już chwile później wiąże się z poczuciem winy z posiadania nadmiernych
ilości tych rzeczy w domu.
Czasami zdarza się, że
te osoby nawet nie odpakowują zakupionych towarów. W trakcie uzależnienia
towarzyszą inne symptomy. Osoba uzależniona większość swojego czasu spędza w
sklepach, nie potrzebuje kontaktów z rodziną wręcz unika ich, nie chce
podejmować rozmów, czy bliższych konwersacji w temacie codziennego życia,
zatraca uczucia. A więc gdzie są jej myśli, gdzie ona jest i dlaczego tak się
właśnie dzieje. Osoby uzależnione od zakupów zazwyczaj świadome są swojej
niepohamowanej chęci kupowania, która jednak w rzeczywistości przynosi więcej
strat niż korzyści. Fakt, że wywołuje to poczucie winy już wiemy, ale jeśli
proces kupowania czy sam fakt nabycia paru nowych rzeczy na początku wywołuje w
nas nieposkromioną euforię i radość,
lecz tuż po chwili przemienia się w żal, rozgoryczenie, a nawet zaczynamy się
wstydzić, to mówimy tu już o poważnym problemie, o nałogu nad którym nie
jesteśmy w stanie zapanować.
te osoby nawet nie odpakowują zakupionych towarów. W trakcie uzależnienia
towarzyszą inne symptomy. Osoba uzależniona większość swojego czasu spędza w
sklepach, nie potrzebuje kontaktów z rodziną wręcz unika ich, nie chce
podejmować rozmów, czy bliższych konwersacji w temacie codziennego życia,
zatraca uczucia. A więc gdzie są jej myśli, gdzie ona jest i dlaczego tak się
właśnie dzieje. Osoby uzależnione od zakupów zazwyczaj świadome są swojej
niepohamowanej chęci kupowania, która jednak w rzeczywistości przynosi więcej
strat niż korzyści. Fakt, że wywołuje to poczucie winy już wiemy, ale jeśli
proces kupowania czy sam fakt nabycia paru nowych rzeczy na początku wywołuje w
nas nieposkromioną euforię i radość,
lecz tuż po chwili przemienia się w żal, rozgoryczenie, a nawet zaczynamy się
wstydzić, to mówimy tu już o poważnym problemie, o nałogu nad którym nie
jesteśmy w stanie zapanować.
Problem społeczeństwa
Nałogowe kupowanie
nowych rzeczy znacznie różnią się od zwyczajowego szukania okazji. Wielu z nas
chodzi na zakupy w chwili uniesienia, emocji oraz rozładowania napięcia,
poprawienia nastroju i to nie jest wówczas objawem nałogu i nie świadczy o
uzależnieniu. Sprawiamy sobie przyjemność, doceniamy siebie.
nowych rzeczy znacznie różnią się od zwyczajowego szukania okazji. Wielu z nas
chodzi na zakupy w chwili uniesienia, emocji oraz rozładowania napięcia,
poprawienia nastroju i to nie jest wówczas objawem nałogu i nie świadczy o
uzależnieniu. Sprawiamy sobie przyjemność, doceniamy siebie.
Podstawową różnicą
pomiędzy tymi przypadkami, którą należy tutaj podkreślić jest, że osoby
uzależnione kupują wszystko co wpadnie im w oko, nawet to na co ich nie stać.
Nie możemy jednak popadać w przesadę, aby zabraniać sobie zakupienia
czegokolwiek pod zarzutem nałogu.
pomiędzy tymi przypadkami, którą należy tutaj podkreślić jest, że osoby
uzależnione kupują wszystko co wpadnie im w oko, nawet to na co ich nie stać.
Nie możemy jednak popadać w przesadę, aby zabraniać sobie zakupienia
czegokolwiek pod zarzutem nałogu.
Można z tym walczyć
Przede wszystkim przyczyny kompulsywnych zakupów są złożone i w pewnym stopniu zindywidualizowane do każdego z nas. Duże znaczenie ma tu czynnik psychologiczny, zakupy dają nam uczucie
chwilowego rozładowania napięcia jak już wspominaliśmy. Daje nam to także możliwość przebywania wśród ludzi, zarówno tych
kupujących i tych którzy zajmują się sprzedażą.
chwilowego rozładowania napięcia jak już wspominaliśmy. Daje nam to także możliwość przebywania wśród ludzi, zarówno tych
kupujących i tych którzy zajmują się sprzedażą.
Rozmowa, wymiana zdań
jest czynnikiem kiedy zapominamy o tym co np. sprawiło nam wcześniej
przygnębienie, czy inną sytuację. Jednak nie
jedne badania potwierdzają, że nie powinno robić się zakupów spożywczych na
głodnego, gdyż kupujemy wtedy o wiele więcej niż potrzebujemy. Promocje typu
kup jeden, a drugi otrzymasz gratis, również powodują w nas chęć kupowania
więcej.
jest czynnikiem kiedy zapominamy o tym co np. sprawiło nam wcześniej
przygnębienie, czy inną sytuację. Jednak nie
jedne badania potwierdzają, że nie powinno robić się zakupów spożywczych na
głodnego, gdyż kupujemy wtedy o wiele więcej niż potrzebujemy. Promocje typu
kup jeden, a drugi otrzymasz gratis, również powodują w nas chęć kupowania
więcej.
Wracając do syndromu uzależnienia od zakupów występuje
zazwyczaj u ludzi, którzy nie potrafią zauważyć w sobie pozytywnych stron, mają niższą samoocenę, nie odnoszą sukcesów, nie potrafią zaspokoić swoich potrzeb jak docenienia,
czy miłości. Niniejsza podatność na uzależnienia nie pojawia się tak z dnia na dzień, kształtuje się od dzieciństwa. Nasuwa się pytanie, jak z tym walczyć?
zazwyczaj u ludzi, którzy nie potrafią zauważyć w sobie pozytywnych stron, mają niższą samoocenę, nie odnoszą sukcesów, nie potrafią zaspokoić swoich potrzeb jak docenienia,
czy miłości. Niniejsza podatność na uzależnienia nie pojawia się tak z dnia na dzień, kształtuje się od dzieciństwa. Nasuwa się pytanie, jak z tym walczyć?
Podstawowym krokiem,
który prowadzi do wyleczenia zakupoholizmu jest uświadomienie sobie, że ten
problem dotyczy nas. Spojrzenie prawdzie w oczy to pierwszy krok do sukcesu.
Najważniejsze jest także abyśmy rozliczyli nasze dotychczasowe zakupy, czyli
podsumowanie strat i zysków, które często dają wynik szokujący, a to w pewnym
stopniu zniechęca do kolejnego kupowania. Nie zapominajmy, że zawsze można
zwrócić się o pomoc do specjalisty. Jak wynika z badań, że problem uzależnienia od
zakupów dotyczy dziewięć razy częściej kobiet niż mężczyzn.
który prowadzi do wyleczenia zakupoholizmu jest uświadomienie sobie, że ten
problem dotyczy nas. Spojrzenie prawdzie w oczy to pierwszy krok do sukcesu.
Najważniejsze jest także abyśmy rozliczyli nasze dotychczasowe zakupy, czyli
podsumowanie strat i zysków, które często dają wynik szokujący, a to w pewnym
stopniu zniechęca do kolejnego kupowania. Nie zapominajmy, że zawsze można
zwrócić się o pomoc do specjalisty. Jak wynika z badań, że problem uzależnienia od
zakupów dotyczy dziewięć razy częściej kobiet niż mężczyzn.
Zakupoholizm jest
chorobą tak samo jak alkoholizm, ona nie zniknie sama trzeba podjąć wyzwanie i
zmierzyć się z nią.
chorobą tak samo jak alkoholizm, ona nie zniknie sama trzeba podjąć wyzwanie i
zmierzyć się z nią.
Nie możemy zapomnieć,
że nasze nałogi są podyktowane wyrafinowanymi technikami marketingowymi, które
osłabiają naszą czujność i powoduje że czujemy się bezbronni wobec ukazujących
się trendów, mody czy smakołyków. – Taktyk reklamowych jest wiele, od
wykorzystania znanych osób do promocji, oferując wyprzedaże czy nawet kupony zniżkowe,
a to wszystko po to by skusić nas do wydanie kilku funtów w ich sklepie –
wyjawia Sarah Taylor z Fashion PR, agencji public relations pracującej na
zlecenia wiodących marek odzieżowych.
że nasze nałogi są podyktowane wyrafinowanymi technikami marketingowymi, które
osłabiają naszą czujność i powoduje że czujemy się bezbronni wobec ukazujących
się trendów, mody czy smakołyków. – Taktyk reklamowych jest wiele, od
wykorzystania znanych osób do promocji, oferując wyprzedaże czy nawet kupony zniżkowe,
a to wszystko po to by skusić nas do wydanie kilku funtów w ich sklepie –
wyjawia Sarah Taylor z Fashion PR, agencji public relations pracującej na
zlecenia wiodących marek odzieżowych.
Do nadmiernego kupowania przyczynia się także czynnik społeczny, naśladowanie, bycie na
topie wśród znajomych, a także wzorce kulturowe
związane z naszym funkcjonowaniem znacznie uległy zmianom. Sklep to nie jest już tylko sklep, to miejsce
rozrywki, spotkań gdzie powinno się być, a jak już się jest to wypada też coś
kupić.
topie wśród znajomych, a także wzorce kulturowe
związane z naszym funkcjonowaniem znacznie uległy zmianom. Sklep to nie jest już tylko sklep, to miejsce
rozrywki, spotkań gdzie powinno się być, a jak już się jest to wypada też coś
kupić.
Antidotum na zakupy
Istnieje antidotum – banalnie proste to zdrowy rozsądek. Każdy z nas powinien myśleć nad tym, co robi, świadomość jest tu najważniejsza. Chodzenie na zakupy potrzebą kupowania tego co jest niezbędne. Nie ma potrzeby spędzać w sklepie dużo czasu, bo to nie
jest nasz drugi dom ani miejsce dające bliskość rodziny.
jest nasz drugi dom ani miejsce dające bliskość rodziny.
Traktujmy sklep jako sklep, a jeśli chcemy rozrywki to pójdźmy do kina na film o Wałęsie, czy teatru na Kabaret Młodych
Panów. Róbmy listę zakupów, będzie pomocna, przeznaczajmy na zakupy pewną ilość
środków finansowych.
Panów. Róbmy listę zakupów, będzie pomocna, przeznaczajmy na zakupy pewną ilość
środków finansowych.
Autor: Ella Porawska oraz Karolina Skalska