Każdy pracownik, który uważa, że jest źle traktowany lub pracuje w nieodpowiednich warunkach ma prawo złożyć zażalenie (grievance). Zażalenie to oficjalna skarga skierowana do pracodawcy w związku z osobą lub sytuacją zaistniałą w miejscu pracy. Ponieważ jest to formalna procedura, zarówno pracodawca jak i pracownik muszą przestrzegać określonych zasad.
Porozmawiaj
Wszelkie skargi warto w pierwszej kolejności zgłosić kierownictwu nieoficjalnie, czasami wystarczy po prostu porozmawiać i w ten sposób dojść do porozumienia. Najlepiej jest omówić problem z bezpośrednim przełożonym, jeśli oczywiście to nie on jest powodem problemu. W przypadku braku pozytywnego rozwiązania sprawy, możemy zwrócić się do kierownika wyższego stopnia, aby wyczerpać wszystkie środki zanim sięgniemy po te cięższego kalibru. Jeśli jednak i to nie przynosi skutku, mamy prawo do zgłoszenia oficjalnego zażalenia do pracodawcy.
Oficjalnie, więc na piśmie
Zażalenie należy zgłosić na piśmie i to jak najszybciej po zaistniałym zdarzeniu bądź sytuacji. Wszelkie nieuzasadnione opóźnienia wpłyną na naszą niekorzyść. W liście musimy podać, co jest przedmiotem skargi. Najczęściej są to:
• nieodpowiednie warunki zatrudnienia
• niestosowanie się przez pracodawcę do przepisów BHP
• nieodpowiednie traktowanie przez kierowników lub współpracowników
• znęcanie się bądź wykorzystywanie
• zmiany organizacyjne w zakładzie pracy
• dyskryminacja
Spotkanie z pracodawcą
Po otrzymaniu listu skarżącego od pracownika, pracodawca ma obowiązek ustalić spotkanie, podczas którego omówione zostaną wszelkie kwestie poruszone w zażaleniu. Zarówno pracodawca, jak i pracownik muszą dołożyć wszelkich starań, aby być obecnym na spotkaniu. Jego przebieg zależny będzie od pracodawcy, jednak z całą pewnością pracownik będzie miał szansę wypowiedzenia się, zatem warto wcześniej przygotować się i nawet wypisać na kartce argumenty bądź fakty, które chcemy przedstawić.
Po ustaleniu faktów, następuje próba rozwiązania problemu. Może się jednak zdarzyć, iż
zajdzie konieczność dokładniejszego zbadania sprawy, wówczas spotkanie może zostać przerwane i dokończone w innym terminie.
Obowiązki pracodawcy związane ze spotkaniem:
Zdwojona siła
Podczas spotkania, pracownikowi może towarzyszyć współpracownik lub przedstawiciel związków zawodowych (zakładowy bądź z zewnątrz). Osoba towarzysząca ma prawo zwracać się do uczestników spotkania, reagować w imieniu pracownika na wszelkie uwagi lub komentarze, a także naradzać się z pracownikiem podczas spotkania. Nie może natomiast odpowiadać w imieniu pracownika na pytania.
Odwołanie
W sytuacji, gdy pracownik nie jest zadowolony z rozpatrzenia zażalenia, ma prawo do odwołania się od decyzji. Podobnie jak w przypadku zażalenia, odwołanie również należy złożyć na piśmie i to w najkrótszym możliwym terminie. Na pracodawcy spoczywa obowiązek ustalenia kolejnego spotkania (odwoławczego), po którym pracownik otrzyma decyzję na piśmie.
Zażalenie a dyscyplinarka
W przypadku, gdy pracownik składa zażalenie podczas toczącego się postępowania dyscyplinarnego, pracodawca jest obowiązany zawiesić postępowanie do czasu rozpatrzenia skargi. Jeśli zaś obie sprawy są ze sobą powiązane, najprawdopodobniej będą toczyły się równocześnie. Procedura składania i rozpatrywania zażaleń nie jest regulowana prawnie. Powyższe zasady stanowią jedynie wskazówki opracowane w formie kodeksu przez Acas – organizację ds. doradztwa, mediacji i arbitrażu. Niezastosowanie się do kodeksu nie stanowi podstawy do wszczęcia postępowania sądowego wobec którejkolwiek ze stron, jednakże może wpłynąć na niekorzyść strony nieprzestrzegającej zasad, jeśli faktycznie sprawa trafi do sądu pracy.
Autor: Ewa Erdmann
